The North American Indian. Zoektocht naar vergane tijden.

In een eerder artikel over kunst verzamelen heb ik aangegeven dat fotografie voor een beginnende kunstverzamelaar aantrekkelijk is om een kunstverzameling op te bouwen. Foto’s worden vaak in editie (meerdere exemplaren) uitgegeven en zijn daardoor redelijk betaalbaar. Een goede manier om met het werk van verschillende fotografen in aanraking te komen zijn, de door hen gemaakte, fotoboeken. Vandaar dat ik hier ook meer aandacht zal besteden aan meer en minder bekende fotoboeken. Het eerste fotoboek waaraan ik aandacht wil besteden is eigenlijk een 20-delige encyclopedie. Het is de klassieker The North American Indian van Edward S. Curtis.

Edward S. Curtis – The Vanishing Race – Navaho

Meest ambitieuze project uit de geschiedenis van de fotografie

Aan het begin van de 20e eeuw was de traditionele manier van leven van de Native Americans snel aan het verdwijnen. In 1906 vatte fotograaf Edward Sheriff Curtis (1868 – 1952) het plan op om het leven van de Native Americans, voordat het geheel verdwenen was, zo uitgebreid mogelijk te documenteren. Zowel in woord als beeld legde hij hun gebruiken, hun kleding, de ceremonies en hun leven vast. Het gehele project nam bijna 30 jaar in beslag. Het resultaat was een 20-delige encyclopedie getiteld The North American Indian. Het werk is in delen uitgebracht in de periode 1907 – 1930. Het is wellicht het grootste, langst durende, meest ambitieuze en duurste project uit de geschiedenis van de fotografie.

Edward S. Curtis – Cañon de Chelly – Navaho

Problemen met financiering van project

Oorspronkelijk waren er 500 exemplaren van de encyclopedie gepland. Uiteindelijk zijn er maar 272 verkocht. Curtis was dan ook steeds op zoek naar extra geld voor het geldverslindende project. Geld voor het veldwerk kreeg hij van de bankier J.P. Morgan. Daarvoor moest hij wel een deel van de rechten van de publicatie en foto’s aan hem afstaan. Een andere inkomstenbron was de losse verkoop van de fotogravures die bij ieder deel van  de encyclopedie zaten.

Edward S. Curtis – A Qahátika Girl

Foto’s van Curtis nog steeds populair

Vanaf het begin was er vanuit wetenschappelijke hoek veel kritiek op het project. Veel van de kritiek werd ingegeven doordat Curtis geen wetenschapper was. Gedurende de jaren is het documentaire karakter van het werk van Curtis steeds meer op de achtergrond geraakt. De foto’s, voor het project zijn meer dan 2.200 foto’s gemaakt, zijn echter nog steeds ongemeen populair. 

Edward S. Curtis – Ready for the charge – Apsaroke

Foto’s bieden een romantische kijk op het leven van de indiaan

Voor die foto’s poseerden de Native Americans in hun beste outfit. Toneelstukjes werden opgevoerd en op de gevoelige plaat vastgelegd. Je kunt je dan ook afvragen in hoeverre de foto’s een realistisch beeld geven van het alledaagse leven van de Native Americans. Waarschijnlijk niet. Uiteindelijk zijn de foto’s het geromantiseerde beeld van de ‘nobele wilde’ door de bril van de Westerse kolonisator. Het is daardoor een sterk gekleurd beeld. Het is de Europese visie op een exotische, als achterlijk beschouwde, cultuur. Wat dat betreft is het een typisch 19e eeuws project: een positieve, sentimentele exercitie in een neo-kolonialistisch genre.

Edward S. Curtis – Bear’s Belly – Arikara

Oorspronkelijke uitgave inmiddels onbetaalbaar

Het mag duidelijk zijn dat, gezien het beperkte aantal exemplaren dat is geproduceerd, originele exemplaren van de complete encyclopedie nauwelijks meer verkrijgbaar zijn. En wanneer er toch een exemplaar op de markt verschijnt, worden er grote geldsommen voor neergelegd. Op 10 april 2012 is bij Christie’s nog een exemplaar, waarvan de staat als redelijk tot slecht werd omschreven, voor 2.882.500 dollar verkocht. Gelukkig is de volledige encyclopedie gedigitaliseerd en op de site van de Northwestern University te bekijken. Tegenwoordig worden de foto’s van Curtis opnieuw uitgebracht in goedkope uitgaves, zoals die van Taschen.

Edward S. Curtis – Two Moons – Cheyenne

Invloed Edward S. Curtis nog steeds merkbaar

Veel moderne fotografen, zoals Steve McCurry, Jimmy Nelson en Sebastião Salgado, zijn beïnvloed door Edward S. Curtis.

Edward S. Curtis – A Flathead Dance